TƏQDİMATLAR
-
07.05.2021Metakoqnitiv bacarıqlar
Aparılan bir təcrübədə məktəbəqədər yaşlı və ibtidai sinif şagirdlərindən ibarət bir qrup uşağa əzbərləmələri üçün müəyyən yazılı məlumatlar verilir. Əzbərlədiklərinə əmin olana qədər üzərində işləmələri xahiş olunur. Bir müddət sonra yaşca böyük olan uşaqlar hazır olduqlarını söyləyirlər. Həqiqətən də yoxladıqda soruşulan bütün məlumatları düzgün xatırlayırlar. Bundan fərqli olaraq, yaşca daha kiçik olan uşaqlar, hazır olduqlarını bildirməklərinə baxmayaraq soruşulan bəzi maddələri xatırlaya bi -
-
07.05.2021"İşarələri yerləşdir" metodikası (Uşaqlarda diqqətin korreksiyası üçün)
Bəzən uşaqlar bir işi icra etdikdə gördükləri işlə əlaqədar digər məqamlara eyni zamanda diqqətlərini verə bilmirlər və ya diqqətin bir obyektdən digərinə keçirilməsi zamanı ləngiyirlər. Məsələn, məktəbə yeni qədəm qoyan uşaqlar həm müəllimi dinləyib, həm də rəsm çəkmək və ya yazı yazmaqda çətinlik çəkirlər. Bu və buna bənzər situasiyalar müşahidə edildikdə, uşaqlarda diqqətin keçirilməsi və paylanılması xüsusiyyətlərini korreksiya etmək onların təlimdə və şəxsi həyatlarında daha müvəffəqiyyətli -
07.05.2021Sözlü-məntiqi təfəkkürün inkişaf səviyyəsinin tədqiqi üçün "Artıq sözü tapın" metodikası
Təsviri: Bu metodika kiçik yaşlı məktəblilərdə sözlü-məntiqi təfəkkürün inkişaf səviyyəsinin tədqiqi üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu, onların ümumiləşdirmə, mühüm əlamətləri fərqləndirmə qabiliyyətlərini qiymətləndirməyə imkan verir. -
07.05.2021Raven testi (5-9 yaşlı uşaqlarda intellektin diaqnostikası üçün)
Məqsədi: Bu metodika uşaqlarda məntiqi intellektin (IQ) səviyyəsini müəyyənləşdirmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bununla yanaşı, "Raven intellekt testi" uşağın intellekt səviyyəsini öyrənməklə yanaşı, intellektin inkişafı üçün də effektivdir. -
15.04.2021Tənqidi təfəkkür üçün 8 təlim refleksiyası
Aşağıdakı təlim refleksiyaları sinifdə hər bir şagird üçün yaxşı təcrübə rolunu oynayır. Şagirdlər adətən özlərinin və həmyaşıdlarının fəaliyyətini qiymətləndirməkdə səmimi və dürüstdürlər. Şagirdləri təlim refleksiyasına və özünüqiymətləndirməyə təşviq etmək istənilən sinifdə öyrənməni başqa bir səviyyəyə çatdıra bilər. -
15.04.2021Kiçik qruplarda işin səmərəli təşkili
Sinfi qruplara böldükdə müəllimlər tərəfindən ən çox istifadə edilən fəaliyyətlərdən biri şagirdlərlə birgə işdir. Belə interaktiv təlim qarşılıqlı öyrənmənin, başqalarının köməyi ilə informasiyanı sürətlə qavramanın səmərəli yoludur. Lakin müəllimlərin əksəriyyətini qrup müzakirələrində və təlim məqsədlərinə nail olmaqda bəzi şagirdlərin qeyri-bərabər və zəif iştirakı narahat edir. -
15.04.2021Dərsdə az danışmağa çalışın
Şagirdlər bəzən dərsdə yeni məzmunu qavramayanda biz əlavə vaxt sərf edərək bunu onlara daha sadə şəkildə uzun-uzadı izah etməyə çalışırıq. Lakin adətən müəllimin çox danışmağı heç də məsələnin həllinə aydınlıq gətirmir. Müəllimin izahını təlimin əsas aləti kimi qəbul edərək biz şagirdlərə müəllimin informasiya mənbəyi, onların isə məlumat istehlakçısı olduğunu öyrədirik. Lakin informasiya cəmiyyəti dövründə müəllim yeganə və "əsl məlumat" mənbəyi ola bilməz və olmamalıdır. -
15.04.2021Diqqətin idarə edilməsi
Müəllim səriştəli davranmasa, şagirdə qışqırmaq, ona "Diqqətli ol" demək məşğələnin keyfiyyətinə təsir etməyəcək. Təəssüflər olsun ki, əksər praktik pedaqoqlar ölkəmizin və xarici psixoloqların tədqiqatları ilə tanış deyil. Halbuki, burada "silahlanmaq" üçün imkanlar var. -
15.04.2021Dərsin effektivliyini artıran 5 qeyri-verbal öyrətmə texnikası
Teatr aktyorları bilir ki, yalnız ön cərgədə oturanlar üçün deyil, bütün zal üçün çıxış edirlər. Buna görə də səs tonunu artırmaqla yanaşı, arxa cərgələrdə əyləşənlərin görməsi üçün hərəkət sahəsini genişləndirirlər. Həmçinin üz ifadələrini də adi hala nisbətən daha intensiv və qabarıq göstərirlər. Elmə məlumdur ki, informasiyanın 7 faizi sözlər, 38 faizi səs tonu, 55 faizi isə bədən dili ilə ötürülür. Buna görə də dərs zamanı özünüzü səhnədəki aktyor kimi təsəvvür edin. Sizə lazımdır ki, hərək -
-
15.04.2021Biliyin lənəti
Yəqin bilirsiniz, bəzi müəllimləri çox bəyənir, bəzilərinin adı gəldikdə isə sadəcə "eh" reaksiyası veririk. Eşitidiyimiz ən məşhur rəylərdən biri də "Vallah, müəllim çox savadlıdır, amma bildiklərini yaxşı anlada bilmir"dir. Bax elə bu ünsür verilən izahın, məlumatın qalıcılığına mane olan ən böyük səbəbdir. Buna "biliyin lənəti" deyilir. -
15.04.2021Öyrənmə müstəqilliyi: inkişafın sirləri
Hansı müəllim pedaqoji bacarıqların sirlərini öyrənmək istəməz? Dərsləri təəccüb və heyranlıq doğuran müəllimlər, görəsən, hansı xüsusi bacarıq sahibidirlər? Psixologiya elmləri namizədi Marina Rozen (Udovenko) professor A.K.Dusavitskinin rəhbərliyi ilə 10 il müəllimlərin fəaliyyətini öyrənmiş, arxa partadan onların dərslərini izləmişdir. -
-
15.04.2021Xarakter tipləri: introvert, ekstravert və ambivert (sentrovert)
Qərb psixoloqu Karl Yunqun "Psixoloji tiplər" kitabında ekstravertlərdən ("xaricə" meyilli) və introvertlərdən ("daxilə" meyilli) danışılır. Müəllifin fikrincə, ətraf aləmə uyğunlaşmağın 2 variantı var. Onlardan biri ekspansiyadır - daim ünsiyyətdə olmaq; əlaqələri, iş münasibətlərini genişləndirmək, həyatın bəxş etdiyi hər bir şeyi qəbul etmək. Ekstravert tipə aid olanlar başqa insanlarla ünsiyyətdən və yeni təəssüratlardan enerji alırlar. Onlar diqqət mərkəzində o